Ta strona używa plików cookies.
Polityka Cookies    Jak wyłączyć cookies?    Bezpieczeństwo w sieci AKCEPTUJĘ

 

 

 

 

 

 

Wirtualna Ruda

 

 

start

historia

zabytki

szlaki

wirtualne spacery

 kontakt


 

 

Wielki Piec Huty "Pokój"

ul. Piotra Niedurnego 79

 

 

 

Huta "Pokój"

 

Huta Pokój została założona w 1840 roku przez kupców Dawida Löwenfelda, Moritza Friedlandera i Szymona Löwi pod nazwą „Friedens Eisenhütte”. Utworzenie huty rozpoczęło proces urbanizacji obecnej centralnej dzielnicy miasta Ruda Śląska.  Duża część zabudowy została wybudowana dla pracowników huty, a niejednokrotnie również przez właścicieli tego zakładu przemysłowego. Zaś sama huta była czołowym tego typu zakładem w kraju, stosującym najnowsze rozwiązania technologiczne. Na terenie Huty Pokój w 1884 roku powstała stalownia tomasowska, w 1887 stalownia martenowska. W dwudziestoleciu międzywojennym huta Pokój była największym tego rodzaju zakładem w Polsce. Wytwarzała około 30% produkowanej w Polsce surówki żelaza i około 20% surowej stali, a jej udział w produkcji wszystkich hut górnośląskich stanowił około 40%. W 1933 roku uruchomiono w niej pierwszą walcownię blachy na zimno, w oparciu o wynalazek polskiego inżyniera i wynalazcy Tadeusza Sendzimira, zwanego „Edisonem metalurgii”. Nowy typ walcarki umożliwiał wielokrotne zmniejszenie grubości blachy przy jednorazowym zetknięciu z walcami. Urządzenie to uznawane jest za jeden z przełomowych wynalazków w dziedzinie hutnictwa. Z początkiem 1946 roku do huty „Pokój” przyłączono zakłady „Łabędy” i „Gliwice” tworząc największą hutę żelaza i stali w Polsce. W skali całego kraju produkowano tu 28,9% surówki, 22,6% stali oraz 24% wyrobów walcowanych.

 

foto: zbiory prywatne Michała Pierończyka

 

W Hucie Pokój powstawały i powstają do dnia dzisiejszego konstrukcje służące do budowy niezwykłych obiektów w całym kraju i poza jego granicami, między innymi powstała w niej konstrukcja mostu Księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie, fasady stadionu w Kapsztadzie, Portu Lotniczego we Wrocławiu, konstrukcje drogowe, mostowe, architektoniczne oraz konstrukcje przemysłu energetycznego.

 

 

 

Wielki piec huty "Pokój"

 

Na terenie Huty Pokój w 1968 roku wzniesiony został istniejący do dzisiaj Wielki Piec. Wybudowano go 19 m od miejsca w którym stoi obecnie, a następnie przesunięto do obecnej lokalizacji. Dzięki zastosowaniu takiej technologii budowa Wielkiego Pieca trwała tylko 105 dni zamiast 1,5 roku. Operację przesuwania obiektu ważącego 1780 ton uznano za jeden z największych sukcesów technicznych huty i była to jedna z pierwszych tego typu operacji w Europie. Operację tę uwieczniono w Polskiej Kronice Filmowej z tego okresu. (Polska Kronika Filmowa nr 42A z 1968 roku - Materiał o Wielkim Piecu zatytułowany Wielka Przeprowadzka rozpoczyna się 2:50 min tego dokumentu) 20 lat później, w 1987 roku przeprowadzono prace modernizacyjne dostosowując wielki piec do wytopu żelazomanganu. Kolejne prace remontowe przeprowadzono w latach 1995-1997, jednak wznowienie produkcji rozpoczęło się dopiero w 2004 roku. Ostateczne wygaszenie pieca ze względów ekologicznych nastąpiło w 2005 roku.

 

Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach obiekt został wpisany do rejestru zabytków, a po wielu latach starań Wielki Piec Huty „Pokój” w Rudzie Śląskiej 18 grudnia 2018 roku stał się własnością miasta.

Zobacz z bliska

Wielki Piec:

kliknij na wybrane zdjęcie

 

 

teledysk Covernostra (new)

 

 

wirtualnaruda3d

 

spacer 3D po wielkim piecu

 

animacja wielkiego pieca

 

chmura punktów 3D

 

teledysk żywioły

 

ERIH work it out

 

Polska Kronika Filmowa 62r.

 

Zapraszamy do zapoznania sie z broszurą informacyjną o Wielkim Piecu

 

 

 

„Pozyskaliśmy do naszego zasobu prawdziwą perełkę industrialną, która ma szansę stać się charakterystycznym obiektem na mapie całego kraju.”

 

Prezydent Miasta Ruda Śląska – Grażyna Dziedzic

 

 

 

Wielki Piec Huty "Pokój" został także wpisany na Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego ERIH (European Route of Industrial Heritage)

zapraszamy do zapoznania się ze stroną internetową ERIH na której umieszczono informacje o ponad 1850 obiektach z całej Europy:

https://www.erih.net/i-want-to-go-there/site/show/Sites/blast-furnace-a-of-huta-pokoj-ironworks/

 

 

 

 

Konkurs architektoniczny

 

W 2019 roku przeprowadzony został konkurs architektoniczny na projekt rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój w Rudzie Śląskiej na cele turystyczno-kulturalne. Międzynarodowy konkurs był zorganizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polski i składał się z kilku etapów. W pierwszym, do 24 maja, pracownie projektowe zainteresowane przygotowaniem  koncepcji zagospodarowania Wielkiego Pieca zgłaszały swój udział w konkursie.

 

Po weryfikacji formalnej nadesłanych zgłoszeń do kolejnego etapu zakwalifikowano 96 pracowni, 28 przygotowało opracowania studialne. Oceny nadesłanych opracowań i kwalifikacji do kolejnego etapu dokonywał 8–osobowy Sąd Konkursowy w składzie:

  • dr inż. arch. Łukasz Urbańczyk - Przewodniczący Sądu Konkursowego – członek ŚLOIA RP, Miejski Konserwator Zabytków - Urząd Miasta Ruda Śląska

  • prof. dr hab. inż. arch. Ewa Kuryłowicz - członek MAOIA RP, sędzia SARP o/Warszawa,

  • mgr inż. arch. Piotr Buśko – sędzia referent - członek ŚLOIA RP, sędzia SARP o/Katowice,

  • mgr inż. arch. Piotr Fischer – sędzia referent - członek ŚLOIA RP, sędzia SARP o/Katowice,

  • dr inż. arch. prof. WST Andrzej Grzybowski – sędzia referent - członek ŚLOIA RP, sędzia SARP o/Katowice,

  • mgr inż. arch. Anna Ostrowska - Zastępca Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków,

  • dr Adam Hajduga - Wiceprezydent Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego - ERIH,

  • Dipl.-Soz. Peter Backes - członek zarządu i przedstawiciel Europejskiego Szlaku Dziedzictwa Przemysłowego - ERIH, kierownik projektu w hucie żelaza Völklingen znajdującej się na liście światowego dziedzictwa UNESCO

 

Podczas oceny pod uwagę brano walory estetyczne zaproponowanych form architektonicznych  i rozwiązań konstrukcyjnych, walory konserwatorskie i urbanistyczne, rozwiązania  funkcjonalno – użytkowe oraz aspekt ekonomiczny przedstawionych rozwiązań.

           

Do ostatniego etapu konkursu zaproszeni zostali autorzy pięciu najlepiej ocenionych opracowań studialnych. 4 grudnia 2019 r. ogłoszone zostały wyniki konkursu. Autorem najlepszego projektu została  eM4. Pracownia Architektury. Brataniec z Krakowa.

 

 

 

 

„Wielki Piec jest spuścizną naszej industrialnej historii, dlatego to nasz obowiązek, by o niego zadbać i zachować go dla przyszłych pokoleń”

 

Prezydent Miasta Ruda Śląska – Grażyna Dziedzic

 

 

Wyniki konkursu architektonicznego

 

Poniżej prezentujemy prace konkursowe oraz opracowania studialne przedstawiające koncepcje rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój w Rudzie Śląskiej.

 

(uwaga: Sąd Konkursowy przydzielił nagrody od 1 do 5 oraz 4 równorzędne wyróżnienia, pozostałe opracowania studialne są publikowane w kolejności ich dostarczenia do sekretariatu)

 

1. nagroda eM4 Pracownia Architektury Brataniec 

2. nagroda Grupa 5 Architekci Sp. z o.o. 

3. nagroda BDR Architekci Sp. z o.o. 

4. nagroda 8486 Architekci Henryk Struski

5. nagroda ARSIS Atelier Projektowe

6. wyróżnienie  Arch. DI Robert Lamprecht - Super Future Group mgr. inż. arch. Anna Lamprecht

7. wyróżnienie VOBOO Mateusz Okrajni

8.  wyróżnienie WXCA Sp z o.o. 

9. wyróżnienie JRK72 Architekt Jacek Krych

10. opracowanie studialne Autorska Pracownia Projektowo-Plastyczna Arch. Andrzej Getter Autorska Pracownia Projektowa 2 Arch. Barbara Getter

11. opracowanie studialne Limba Eko Sp. z o.o.

12. opracowanie studialne Archimental S.C.

Jerzy Ciba, Janusz Ochota

13. opracowanie studialne Inarko Sp. z o.o.

Biuro Architektonicze Duda & Zubel

14. opracowanie studialne BDM Architekci Sp. z o.o.

15. opracowanie studialne Heinle, Wischer und Partner Architekci Sp. z o.o. 

16. opracowanie studialne CIP Architects Engineers Sp. z o.o

17. opracowanie studialne CROPKA architects 

18. opracowanie studialne Architekci MR Moska i Rachuba sp. j. 

19. opracowanie studialne Studio Deco Ryszard Szczęsny SZCZ Jakub Szczęsny Archigrest Sp. z o.o. 

20. opracowanie studialne Architekci PL Jerzy Hnat

21. opracowanie studialne Maciej Nitka, Wojciech Wierdak Maciej Nitka Pracownia Architektury

22. opracowanie studialne Biuro Projektów Wielobranżowych Robiprojekt Andrzej Kozielski

23. opracowanie studialne Laboratorium Architektury Anna Małek

24. opracowanie studialne Wojciech Gęsiak Studio Architektoniczne

25. opracowanie studialne UGO Hugon Kowalski

26. opracowanie studialne mgr. inż. arch. Czesław Sułek, mgr. inż. arch.Grzegorz Pietraszuk, mgr. inż. arch. Michał Sokołowski, mgr. inż. bud. Seweryn Wróblewski inż. arch. Jan Wichrowski

27. opracowanie studialne Firma Projektowa TIM INVEST Architektura Tadeusz Kostoń

28. opracowanie studialne D+P Architektura Paweł Skóra

 

Poniższy link pozwala pobrać cały album zatytułowany "Koncepcje rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój na cele turystyczno-kulturalne" o wielkości 996MB

 

Album Koncepcje rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój na cele turystyczno-kulturalne

 

 

Dodatkowe informacje dla tego obiektu:

 biała karta  ׀  decyzja o wpisie do rejestru

 

 

 


Projekty dofinansowane ze środków zewnętrznych