|
|||||
Wirtualna Ruda
|
|||||
|
Wielki Piec Huty "Pokój" ul. Piotra Niedurnego 79
|
|
Huta "Pokój"
Huta Pokój została założona w 1840 roku przez kupców Dawida Löwenfelda, Moritza Friedlandera i Szymona Löwi pod nazwą „Friedens Eisenhütte”. Utworzenie huty rozpoczęło proces urbanizacji obecnej centralnej dzielnicy miasta Ruda Śląska. Duża część zabudowy została wybudowana dla pracowników huty, a niejednokrotnie również przez właścicieli tego zakładu przemysłowego. Zaś sama huta była czołowym tego typu zakładem w kraju, stosującym najnowsze rozwiązania technologiczne. Na terenie Huty Pokój w 1884 roku powstała stalownia tomasowska, w 1887 stalownia martenowska. W dwudziestoleciu międzywojennym huta Pokój była największym tego rodzaju zakładem w Polsce. Wytwarzała około 30% produkowanej w Polsce surówki żelaza i około 20% surowej stali, a jej udział w produkcji wszystkich hut górnośląskich stanowił około 40%. W 1933 roku uruchomiono w niej pierwszą walcownię blachy na zimno, w oparciu o wynalazek polskiego inżyniera i wynalazcy Tadeusza Sendzimira, zwanego „Edisonem metalurgii”. Nowy typ walcarki umożliwiał wielokrotne zmniejszenie grubości blachy przy jednorazowym zetknięciu z walcami. Urządzenie to uznawane jest za jeden z przełomowych wynalazków w dziedzinie hutnictwa. Z początkiem 1946 roku do huty „Pokój” przyłączono zakłady „Łabędy” i „Gliwice” tworząc największą hutę żelaza i stali w Polsce. W skali całego kraju produkowano tu 28,9% surówki, 22,6% stali oraz 24% wyrobów walcowanych.
foto: zbiory prywatne Michała Pierończyka
W Hucie Pokój powstawały i powstają do dnia dzisiejszego konstrukcje służące do budowy niezwykłych obiektów w całym kraju i poza jego granicami, między innymi powstała w niej konstrukcja mostu Księcia Józefa Poniatowskiego w Warszawie, fasady stadionu w Kapsztadzie, Portu Lotniczego we Wrocławiu, konstrukcje drogowe, mostowe, architektoniczne oraz konstrukcje przemysłu energetycznego.
Wielki piec huty "Pokój"
Na terenie Huty Pokój w 1968 roku wzniesiony został istniejący do dzisiaj Wielki Piec. Wybudowano go 19 m od miejsca w którym stoi obecnie, a następnie przesunięto do obecnej lokalizacji. Dzięki zastosowaniu takiej technologii budowa Wielkiego Pieca trwała tylko 105 dni zamiast 1,5 roku. Operację przesuwania obiektu ważącego 1780 ton uznano za jeden z największych sukcesów technicznych huty i była to jedna z pierwszych tego typu operacji w Europie. Operację tę uwieczniono w Polskiej Kronice Filmowej z tego okresu. (Polska Kronika Filmowa nr 42A z 1968 roku - Materiał o Wielkim Piecu zatytułowany Wielka Przeprowadzka rozpoczyna się 2:50 min tego dokumentu) 20 lat później, w 1987 roku przeprowadzono prace modernizacyjne dostosowując wielki piec do wytopu żelazomanganu. Kolejne prace remontowe przeprowadzono w latach 1995-1997, jednak wznowienie produkcji rozpoczęło się dopiero w 2004 roku. Ostateczne wygaszenie pieca ze względów ekologicznych nastąpiło w 2005 roku.
Pod koniec 2012 r. decyzją Śląskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków w Katowicach obiekt został wpisany do rejestru zabytków, a po wielu latach starań Wielki Piec Huty „Pokój” w Rudzie Śląskiej 18 grudnia 2018 roku stał się własnością miasta. |
Zobacz z bliska Wielki Piec: kliknij na wybrane zdjęcie
teledysk Covernostra (new)
wirtualnaruda3d
spacer 3D po wielkim piecu
animacja wielkiego pieca
chmura punktów 3D
teledysk żywioły
ERIH work it out
Polska Kronika Filmowa 62r. |
Zapraszamy do zapoznania sie z broszurą informacyjną o Wielkim Piecu |
|
„Pozyskaliśmy do naszego zasobu prawdziwą perełkę industrialną, która ma szansę stać się charakterystycznym obiektem na mapie całego kraju.”
Prezydent Miasta Ruda Śląska – Grażyna Dziedzic
|
Wielki Piec Huty "Pokój" został także wpisany na Europejski Szlak Dziedzictwa Przemysłowego ERIH (European Route of Industrial Heritage) zapraszamy do zapoznania się ze stroną internetową ERIH na której umieszczono informacje o ponad 1850 obiektach z całej Europy: https://www.erih.net/i-want-to-go-there/site/show/Sites/blast-furnace-a-of-huta-pokoj-ironworks/
|
|
Konkurs architektoniczny
W 2019 roku przeprowadzony został konkurs architektoniczny na projekt rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój w Rudzie Śląskiej na cele turystyczno-kulturalne. Międzynarodowy konkurs był zorganizowany we współpracy ze Stowarzyszeniem Architektów Polski i składał się z kilku etapów. W pierwszym, do 24 maja, pracownie projektowe zainteresowane przygotowaniem koncepcji zagospodarowania Wielkiego Pieca zgłaszały swój udział w konkursie.
Po weryfikacji formalnej nadesłanych zgłoszeń do kolejnego etapu zakwalifikowano 96 pracowni, 28 przygotowało opracowania studialne. Oceny nadesłanych opracowań i kwalifikacji do kolejnego etapu dokonywał 8–osobowy Sąd Konkursowy w składzie:
Podczas oceny pod uwagę brano walory estetyczne zaproponowanych form architektonicznych i rozwiązań konstrukcyjnych, walory konserwatorskie i urbanistyczne, rozwiązania funkcjonalno – użytkowe oraz aspekt ekonomiczny przedstawionych rozwiązań.
Do ostatniego etapu konkursu zaproszeni zostali autorzy pięciu najlepiej ocenionych opracowań studialnych. 4 grudnia 2019 r. ogłoszone zostały wyniki konkursu. Autorem najlepszego projektu została eM4. Pracownia Architektury. Brataniec z Krakowa. |
|
|
|
„Wielki Piec jest spuścizną naszej industrialnej historii, dlatego to nasz obowiązek, by o niego zadbać i zachować go dla przyszłych pokoleń”
Prezydent Miasta Ruda Śląska – Grażyna Dziedzic
|
|
Wyniki konkursu architektonicznego
Poniżej prezentujemy prace konkursowe oraz opracowania studialne przedstawiające koncepcje rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój w Rudzie Śląskiej.
(uwaga: Sąd Konkursowy przydzielił nagrody od 1 do 5 oraz 4 równorzędne wyróżnienia, pozostałe opracowania studialne są publikowane w kolejności ich dostarczenia do sekretariatu)
1. nagroda eM4 Pracownia Architektury Brataniec 2. nagroda Grupa 5 Architekci Sp. z o.o. 3. nagroda BDR Architekci Sp. z o.o. 4. nagroda 8486 Architekci Henryk Struski 5. nagroda ARSIS Atelier Projektowe 6. wyróżnienie Arch. DI Robert Lamprecht - Super Future Group mgr. inż. arch. Anna Lamprecht 7. wyróżnienie VOBOO Mateusz Okrajni 9. wyróżnienie JRK72 Architekt Jacek Krych 11. opracowanie studialne Limba Eko Sp. z o.o. 12. opracowanie studialne Archimental S.C. 13. opracowanie studialne Inarko Sp. z o.o. Biuro Architektonicze Duda & Zubel 14. opracowanie studialne BDM Architekci Sp. z o.o. 15. opracowanie studialne Heinle, Wischer und Partner Architekci Sp. z o.o. 16. opracowanie studialne CIP Architects Engineers Sp. z o.o 17. opracowanie studialne CROPKA architects 18. opracowanie studialne Architekci MR Moska i Rachuba sp. j. 19. opracowanie studialne Studio Deco Ryszard Szczęsny SZCZ Jakub Szczęsny Archigrest Sp. z o.o. 20. opracowanie studialne Architekci PL Jerzy Hnat 21. opracowanie studialne Maciej Nitka, Wojciech Wierdak Maciej Nitka Pracownia Architektury 22. opracowanie studialne Biuro Projektów Wielobranżowych Robiprojekt Andrzej Kozielski 23. opracowanie studialne Laboratorium Architektury Anna Małek 24. opracowanie studialne Wojciech Gęsiak Studio Architektoniczne 25. opracowanie studialne UGO Hugon Kowalski 27. opracowanie studialne Firma Projektowa TIM INVEST Architektura Tadeusz Kostoń 28. opracowanie studialne D+P Architektura Paweł Skóra
Poniższy link pozwala pobrać cały album zatytułowany "Koncepcje rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój na cele turystyczno-kulturalne" o wielkości 996MB
Album Koncepcje rewitalizacji i adaptacji Wielkiego Pieca Huty Pokój na cele turystyczno-kulturalne |
|
|
|
Dodatkowe informacje dla tego obiektu: |
|
|
|
|
Projekty dofinansowane ze środków zewnętrznych |
|
|
|